Đời sống tại Pháp sau gần sáu trăm ngày sống cùng dịch Covid-19

 

Đời sống tại Pháp sau gần sáu trăm ngày sống cùng dịch Covid-19

 (Báo An Ninh Thế giới, số 2.106, ra ngày 25.08.2021)

Đại dịch Covis-19 tràn đến trái đất như một cơn gió hoang, để lại hậu quả nặng nề về cho nhân dân trên toàn thế giới nói chung và nước Pháp nói riêng. Những ca dương tính đầu tiên được phát hiện tại Pháp vào ngày 24 tháng Một năm 2020. Nạn dịch Covid-19 đã khiến nhiều thói quen của người dân bị thay đổi. Thoạt đầu nhiều người khá lúng túng trước sự kiện đột ngột này nhưng sau gần sáu trăm ngày, dù muốn dù không họ đã dần thích ứng với cuộc sống mới, dẫu sự chật vật là không thể tránh khỏi.

Đời sống chung tại Pháp

Sau gần sáu trăm ngày vi rút corona hoành hành, cuộc sống trên toàn bộ nước Pháp cũng như phần còn lại trên thế giới đã bị thay đổi rất nhiều. Chúng ta đã trải qua từ choáng váng, suy sụp đến dần dần gượng đứng dậy. Dịch Covid-19 ngày càng hoành hành dữ dội buộc đương kim Tổng thống Pháp Emmanuelle Macron đăng đàn thông báo ba đợt cách li tại gia trên toàn quốc, đợt một từ 17 tháng 3 đến 11 tháng 5, đợt hai từ 30 tháng 10 đến 15 tháng 12 năm 2020. Đợt ba từ 03 tháng 4 đến ngày 03 tháng 5 năm 2021. Lúc đầu thực sự rất khắt khe rồi sau đó dần nới lỏng. Ví như người dân chỉ được phép ra khỏi nahf đi dạo tỏng bán kính 100 m, sau đó là 1 km, và sau nữa là 10 km. Cùng lúc, để tránh sự cách li tại gia kéo dài, gây nhiều bức xúc trong dân chúng và cũng nhằm từng bước phục hồi kinh tế, Chính phủ Pháp đã quyết định gỡ bỏ cách li tại gia nhưng ra lệnh giới nghiêm, có nhiều đợt và lúc đầu từ 18h hôm trước cho đến 7h sáng hôm sau, sau đó cũng nới dần đến 20h rồi gỡ bỏ hẳn. Cho đến thời điểm này, người dân Pháp dần quen với cuộc sống « sống chung với Covid-19 » bởi họ ý thức được rằng vi rút Covid-19 vẫn âm thầm hiện hữu ở khắp nơi. Tính đến ngày 15 tháng Tám năm 2021, liên quan đến dịch Covid, những con số được tổng kết sơ bộ tại Pháp : Số ca dương tính 6. 449 863 ; số ca đã được chữa khỏi : 5. 881 325 và số ca tử vong là 112 612. 

Hiện tại, cộng thêm các biến thể của Covid-19, các ca dương tính mới được ghi nhận vẫn lên tới hàng ngàn mỗi ngày. Sau một đợt ngắn chừng vài tuần đã không có bệnh nhân tử vong thì giờ lại xuất hiện và tính đến hàng chục, thậm chí hàng trăm mỗi ngày. Chính phủ Pháp cũng như các nhà chức trách Y tế đã rất cố gắng từng bước, và đã có những biện pháp hữu hiệu để trợ giúp và bảo vệ dân chúng. Họ vừa gắng chèo chống nền kinh tế với các doanh nghiệp lớn nhỏ đã bị sụp đổ một sớm một chiều, vừa gắng rò rẫm để tìm ra vắc xanh và các loại thuốc để điều trị căn bệnh quái ác này. Và ngay khi những liều thuốc vắc xanh chống Covid-19 đầu tiên xuất hiện tại Pháp, chiến dịch tuyên truyền về tiêm chủng đã được chính phủ tung ra ngày 27 tháng 12 năm 2020.

Tính đến ngày 15 tháng Tám năm 2021 thì đã có hơn 70% dân số Pháp, tức hơn 47 triệu người đã được tiêm mũi vắc xanh đầu tiên và hơn 60%, tức hơn 41 triệu người đã tiêm trọn hai mũi. Pháp đã mở thêm chiến dịch tiêm chủng cho các cháu dưới 18 tuổi và trên 12 tuổi. Và nhất là chính phủ đã ra lệnh sử dụng hộ chiếu vắc xanh (giấy chứng nhận đã tiêm đủ lượng vắc xanh cần thiết theo qui định). Hiện giờ nhiều cơ quan tại Pháp đã kiểm tra hộ chiếu này, nếu ai không có thì sẽ không được vào hoặc được tham gia sự kiện. Sắp tới, nếu người dân ra ngoài và bị kiểm tra mà không có giấy này thì sẽ bị phạt 135E. Và đây chính là vấn đề lớn nhất mà chính phủ Pháp gặp hiện nay, vì nhiều người dân phản đối quyết định Hộ chiếu vắc xin này của chính phủ. Các kỳ nghỉ cuối tuần từ sáu tuần qua, tại Paris và các thành phố lớn tại Pháp, có thể nói khắp nơi tại Pháp đều có biểu tình khá dữ dội, người tham gia lên đến hàng trăm ngàn, để phản đối việc tiêm chủng bắt buộc … Chuyện chắc còn tiếp diễn.

 Nhưng xét cho cùng chiến dịch tiêm vắc xanh của Pháp đã khá thành công, Chính phủ Pháp đang cố gắng ít nhiều lấy lại đời sống văn hóa giải trí trước đây cho người dân. Tất cả các quán cà phê nhà hàng, rạp phim, trung tâm văn hóa đã mở cửa nhưng lượng người tham gia vẫn bị hạn chế. Để giúp đỡ các chủ nhà hàng và cà phê, Tòa thị chính Paris đã cho phép họ tạo những “mảnh sân tạm thời” ngoài vỉa hè công cộng, thậm chí lấn cả làn đường giao thông. Do thời tiết hiện nay cuối hè đầu thu rất đẹp, cả chủ và khách hàng đều hài lòng khi được ngồi ăn hoặc uống ngoài trời.

 

Đời sống Kiều bào

Kiều Bào Việt tại Pháp hầu hết đều rất tuân thủ những qui định của chính phủ Pháp. Gần sáu trăm ngày phong tỏa thật chẳng dễ dàng gì, nhất là với giới nghệ sỹ. Nghệ sỹ nhạc dân tộc Hồ Thụy Trang đã rất vui khi được tham gia trình diễn cùng với hội Calliope nhận dịp Lễ hội mùa hè vừa qua. Ngày mùng 7 tháng bảy chị đã cùng với nữ nghệ sỹ Isabelle Genlis biểu diễn vở Tấm Cám tại khu Không gian xanh tại quận XVII Paris. Trả lời phỏng vấn của tôi, chị nói: “Hơn một năm giãn cách xã hội thì tôi lại được trở lại với sân khấu, không có niềm vui nào lớn hơn đối với người nghệ sỹ là được trở lại sân khấu của mình, và hơn nữa lại được diễn để kể những câu chuyện cổ tích Việt Nam mà đã gây được rất nhiều tiếng vang và rất được nhiều người yêu thích, ngay cả người Việt và người Pháp. Hôm nay, cảm xúc của tôi khác trước rất nhiều, là vì đã quá lâu, nói là quá lâu tại vì đã hơn một năm không có biểu diễn thì mình thấy thời gian thật là dài và hơn nữa cảm xúc của mình diễn vở Tám Cám ngoài trời, không gian khác như ở trên sân khấu, hơn nữa lại nhận được tiếng vỗ tay của những người bạn đủ các sắc tộc, đủ các màu da, họ chăm chú, họ lắng nghe, họ tìm hiểu và họ đến gần với mình hơn và hểu được văn hóa của mình hơn. Tôi rất vui.” Tôi cũng rất vui được tham dự buổi khai mạc triển lãm tranh của bà Nguyễn Nam Trân - một họa sỹ kiều bào tại Paris - cùng với hội Nghệ sỹ Marais vào ngày 18 tháng bảy. Những nghệ sỹ này đã phải đợi rất lâu để có thể lại được tiếp xúc với công chúng của họ và tôi hiểu được niềm hân hoan hiện rõ trong khóe mắt họ.

Với chị Phan Tường Vi, một kiều bào có chồng là người Pháp và một con nhỏ đang đi học. Với chị, cuộc sống chỉ thực sự xáo trộn vào đợt bị cách li tại gia đợt đầu tiên vào tháng Ba năm 2020. Quả thật, đó là đợt giãn cách xã hội khắt khe nhất tại Pháp. Theo chị Vi: “Và nhiều nhất vẫn là tâm trạng hơi lo lắng cho sức khỏe của gia đình vì thời điểm ấy vẫn còn chưa biết khi nào khoa học mới tìm ra vắc xin. Hàng ngày theo dõi thông tin trên truyền hình báo đài và chấp hành theo những chỉ thị quy định của chính phủ. Hàng ngày vẫn cho con thực hiện các bài tập cô giáo gửi và tạo những hoạt động giải trí tại nhà cho cả gia đình. Cứ thế ngày qua ngày tất cả lại “dần quen” với hoàn cảnh ấy”. Với chị,  sau đợt phong tỏa một, lại có những đợt 2, đợt 3… và cả nhà dần đã “quen” với việc này vì không còn ngỡ ngàng lo lắng nhiều như lần đầu tiên. “Thậm chí vẫn hay nói chuyện với nhau hay với bạn bè là nếu sắp tới có tiếp tục đợt phong tỏa lần 4 thì chúng tôi vẫn “sẵn sàng” cho đến khi chúng ta chiến thắng và vượt qua hẳn dịch bệnh này”, - chị nói thêm và cho biết tất cả gia đình đều đã tiêm vắc xin đầy đủ “và hiện nay chúng tôi gần như trở lại cuộc sống bình thường trước dịch Covid, đi làm, đi học, xem hòa nhạc, đi du lịch...”. Liên quan đến ngày khai giảng của con gái, chị cho biết do còn học mẫu giáo nên chưa bắt buộc đeo khẩu trang trong lớp nên không có thay đổi nhiều. Chỉ có giờ vào lớp và tan học thì được trường phân theo giờ riêng để lượng phụ huynh đưa đón con tại cổng trường không quá đông vào cùng một thời điểm.

Chị Trần Thị Phương Thảo, chủ cửa hàng Le Vietnam chuyên kinh doanh các nhu yếu phẩm và thực phẩm của Việt Nam tại thành phố Laval thuộc miền Tây nước pháp cho biết do kinh doanh mặt hàng thực phẩm thiết yếu, nên cửa hàng của chị được mở liên tục trong suốt mùa dịch. Tổng số ngày nghỉ ít hơn mọi năm nhưng doanh thu cũng giảm khoảng 10-15%. Theo chị “Kinh tế khó khăn thì người dân cũng hạn chế về mặt chi tiêu.” Liên quan đến vắc xanh, chị Thảo nói cả gia đình chị đều ủng hộ việc tiêm chủng và cả nhà, thậm chí cả con trai dưới 18 tuổi, đã cho đi tiêm ngay khi chính phủ quyết định cho các cháu dưới 18 và trên 12 tuổi cũng được tiêm chủng. Theo chị Thảo, chị đã trò chuyện nhiều với nhiều khách hàng của mình và biết được rằng có rất nhiều người Pháp dẫu đã tiêm chủng, nhưng họ vẫn ủng hộ việc biểu tình chống hộ chiếu vắc xin vì đơn giản họ không muốn cảm thấy bị chính phủ ép buộc.

Với công việc của mình, tôi đã gặp, đã trò chuyện với nhiều người, đủ các tầng lớp trong xã hội. Trong suốt thời gian có dịch Covid-19 đến nay, cuộc sống nghề nghiệp của giới văn phòng không bị ảnh hưởng nhiều, bởi họ có thể làm việc trực tuyến tại nhà, nhiều cuộc họp báo, hội thảo cũng được tiến hành qua vidéoconfrérence. Các y bác sỹ và giới lao động phổ thông thì vất vả và khó khăn hơn, bởi họ là những “chiến sỹ ở tuyến đầu” trong trận chiến phòng chống dịch, nguy cơ bị lây nhiễm là rất lớn. Sau nhiều đợt giãn cách xã hội, các nhà hàng, quán cà phê, rạp hát, phòng chiếu phim và các trung tâm giải trí… đã được mở cửa trở lại nhưng cũng được thực hiện dần dần. Hiện tại, chính phủ Pháp vẫn tiếp tục trích ngân sách nhà nước để hỗ trợ các cá nhân và doanh nghiệp buộc phải đóng cửa hoặc nghỉ làm do dịch Covid. Một số các doanh nghiệp bắt đầu túc tắc hoạt động trở lại, nhưng ta nhận thấy đây đó tại Paris hay ở các thành phố khác, rất nhiều doanh nghiệp đã phải đóng cửa hoàn toàn và vĩnh viễn. Paris đang dần lấy lại phong độ. Những khu thương mại, các khu phố trung tâm Paris, đã bắt đầu đông khách du lịch. Nói chung, nước Pháp đã gượng dậy, nhưng tất cả vẫn là hết sức mong manh trước đại dịch Covid-19 mà cho đến hiện tại, không một ai dám khẳng định khi nào thì mới chấm dứt.

Paris 23/08/2021

Hiệu Constant (Bài & Ảnh)