Bài diễn thuyết về "Đạo làm người" gây chấn
động Trung Quốc
"Chấn động, rung động, vang dội" là bình luận trên các diễn đàn ở
Trung Quốc về bài diễn thuyết được cho là đụng chạm đến những góc nhạy cảm nhất
của xã hội nước này.
LTS: Bài
diễn văn của giáo sư Tùng Nhật Vân tại lễ tốt nghiệp của trường Đại học Chính
phápTrung Quốc năm
2013, thời điểm bùng nổ chiến dịch chống tham nhũng "đả hổ diệt ruồi"
của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, là một trong những bài nói gây bão nhất
tại Trung Quốc và trên các diễn đàn quốc tế trong hơn 3 năm qua.
Đài
Deutsche Welle (Đức) dẫn lời ông Kim Chung, tổng biên tập tạp chí Open (Hồng
Kông) từng đánh giá: "Một trận bão tố đang nổi lên ở Trung Quốc." Trên
kho tư liệu của Baidu, bài diễn văn nhận được đánh giá là "chấn động, rung
động, vang dội".
Dưới
đây, chúng tôi xin trích đăng nội dung bài diễn thuyết gây chấn động này. Bài
gốc được đăng trên báo Sina (Trung Quốc) hôm 17/8.
***
Các em học sinh!
Hôm nay là ngày vui của các em, là ngày các em trưởng thành, là một khởi
đầu mới trên đường đời của các em.
Các em sẽ đội lên đầu vòng nguyệt quế và mặc lễ phục tốt nghiệp, để biểu
thị các em đã trở thành "học sĩ" (cử nhân-ND). Trong ngôn ngữ Trung
Quốc truyền thống, trở thành "sĩ" nghĩa là đạt được một thân phận
khác với số đông.
"Gặt hái được vị trí cao trên con đường học vấn gọi là sĩ",
"người dùng tài trí gọi là sĩ". Sĩ có nhiều dạng, mà "học
sĩ" chính là những người dùng học vấn và tài trí để đạt được thân phận
"sĩ", được người khác tôn trọng.
Cho nên, thầy chân thành chúc mừng các em. Chúc mừng mười mấy năm học tập
của các em cuối cùng đã thành "chính quả"!
Hôm nay các em tốt nghiệp bước ra cổng trường, ngày mai chính là lễ khai
giảng của "đại học xã hội" (cuộc đời-ND). Nhân sinh là từng lần một
tốt nghiệp rồi lại khai giảng. Nhưng chỉ có lần tốt nghiệp và khai giảng này là
bước ngoặt quan trọng nhất trong đời người.
So với hành trình dai dẳng ngày sau, quá trình học tập sinh hoạt trước đây
của các em chỉ là tập đi mà thôi; so với sân khấu cuộc đời sắp tới, cuộc sống
học tập trước đây chỉ là mở màn mà thôi.
Xã hội mà các em sắp bước vào là một vũ đài nhân sinh đầy màu sắc mà ở đó,
các em sẽ thực hiện được giá trị của mình, hưởng thụ cuộc đời của mình. Nhưng
đồng thời, xã hội cũng là một giang hồ hiểm ác, một vũng lầy dơ bẩn.
Giang hồ đó sâu không thể dò được, vượt xa khả năng tưởng tượng của các em.
Các em "xông pha" giang hồ từ đây cũng giống như học đi thuở ban đầu
vậy.
Giang hồ đó sẽ nhào nặn lại từ đầu sức mạnh của các em, có thể các em còn
chưa ước lượng hết được. Giờ các em phải lao mình vào đó không quay đầu, trong
khi không biết nó có ý nghĩa gì.