Trà (chè) đã chinh phục thế giới như
thế nào
Từ thế kỉ thứ III trước Công Nguyên,
trà xuất hiện và được dùng để uống tại Trung Quốc. Từ lâu, dưới những cách chế
biến và cách dùng khác nhau, trà đã là thứ đồ uống không thể thiếu đối với phần
đông các gia đình trên toàn thế giới nói chung và với người Việt Nam nói riêng.
Và từ lâu, trà đã được coi như là biểu tượng của lòng hiếu khách trong mỗi gia
đình Việt Nam. Vậy, chúng ta hãy cùng xem cuộc phiêu lưu khắp thế giới của trà,
con người đã làm gì với trà và trà đã
chinh phục con người như thế nào nhé…
Từ cuộc chiến độc lập của người Mỹ đến
sự kiện phát tán thuốc phiện của người Trung Quốc, thứ nước uống đến từ châu Á này
đã khơi gợi biết bao niềm đam mê kể từ khi được nhập khẩu vào châu Âu, từ cách
đây 400 năm.
Năm 2011, nhà máy cuối cùng sản xuất
trà Lipton và các thứ nước hãm giải nhiệt mác Eléphant đã đóng cửa Pháp. Nhà
máy thuộc sở hữu của tập đoàn Unilever, một tập đoàn đa quốc gia Anh – Hà Lan. Việc
xây dựng các nhà máy tại một địa điểm nào là đối tượng của một trò chơi
« đi ăn cỗ về mất chỗ » tầm quốc tế. Hiện tượng này không mới, mà đã
mang tính cố hữu trong thị trường trà kể từ ba thế kỷ nay. Là thứ đồ uống được
tiêu thụ nhiều nhất trên hành tinh, nhưng trà đôi khi để lại một hương vị đắng.
Người châu Âu đã khám phá trà ngay từ
thế kỉ XVII, khi những chuyến tàu thủy của hãng Hà - Ấn phương đông, hãng Verenigde
Oostindische Compagnie (VOC), từ châu Á trở về và đem theo trong hầm
tàu đầy những sản phẩm ngoại lai, như gừng, đại hoàng, gốm sứ hoặc lụa tơ tằm.
Trong số hàng hóa đó, trà nhanh chóng chiếm ưu thế.
Hồi đầu, trà xanh chủ yếu do Trung Quốc
và Nhật Bản cung cấp. Nhưng nền Đế Chế Trung Nguyên đã trở thành nhà sản xuất
duy nhất khi Nhật Bản quyết định thu mình lại (năm 1636). Khi ấy, người ta vận
chuyển trà bằng thuyền gỗ từ các cảng Trung Quốc đến Batavia (hiện này là thành
phố Djakarta của Indonésia). Sau đó, tàu thủy của hãng VOC sẽ đưa hàng hóa về
Amsterdam.
Vào đầu thế kỉ XVIII, các nhà cạnh
tranh xuất hiện gây khó dễ cho VOC. Hãng Anh - Ấn phương đông (East India Company) thành lập một chi
nhánh ở Quảng Đông, thuộc miền nam Trung Quốc vào năm 1711. Đường vận chuyển trà
khi ấy trở nên nhanh hơn. Ngoài ra, người Anh nhập khẩu một loại trà được họ lựa
chọn ngay tại chỗ mà không cần phải qua Batavia. Bắt đầu vào tầm giữa thế kỉ
XVIII, họ bắt đầu vượt người Hà Lan.