AFGHANISTAN – PHẬT QUỐC NGÀY XƯA
và bài học chiêm
nghiệm về Vô Thường cho ngày nay
Thích Nữ Giác Anh
Afghanistan
thuộc vùng Trung Á, hiện nay là Cộng Hòa Hồi Giáo Afghanistan, thủ đô là
Kabul, điều
hành theo chế độ Tổng Thống. Láng
giềng sát bên phải, từ phía đông xuống phía Nam là nước Pakistan. Phía Tây
sát biên
giới các nước Iran, Turkmenistan,
Uzbekistan, và giáp biên
giới phía Bắc là Tajikista. Xa xa
viễn đông Bắc là Trung Hoa. Xa xa viễn đông Nam là Ấn Độ,
xa xa về phía Tây Bắc qua Thổ Nhĩ Kỳ rồi đến Hy Lạp, xuống phía Tây Nam xa là
các nước khối Trung Đông. Vì vị trí của Afghanistan là trung tâm nối liền giữa các quốc gia từ bờ Đông qua bờ Tây như thế,
nên từ 2000 năm trước, vùng đất này đã là một trong những trung tâm sầm uất trên con đường tơ
lụa nổi
tiếng.
Hiện
nay (2017), từ Sydney muốn đi Kabul, khoảng cách 11,000 km, các chuyến bay phải
stop over ít
nhất một trạm, hoặc ngừng ở Dubai nếu
đi hãng Emirates, hoặc ngừng ở Dubai và New Delhi nếu bay với hãng Qantas của
Úc. Tổng cộng mất ít
nhất 21 tiếng đồng hồ trở lên. Nhưng
vẫn gần hơn từ Sydney đi Luân Đôn hoặc các nước Âu Châu khác, đường dài đến
17,000 km, mất trên 23 giờ bay.
Các thương gia thời
xưa buôn bán hàng hóa từ Trung Hoa
qua tận Âu Châu. Lúc
đầu, chủ yếu là buôn bán vải vóc, tơ lụa…
nên sau này, con
đường thương mãi đó, lấy luôn tên
là con
đường tơ lụa The Silk Road. Người
Trung Hoa sản suất tơ lụa từ rất sớm, vào thế kỷ thứ 3 trước Tây lịch,
nên con
đường thông thương này cũng dần dần bắt
đầu từ lúc đó. The Silk Road bắt đầu từ Phúc Châu, Hàng Châu, Bắc Kinh, Tây An – Trung Quốc, sau đó qua
Mongolia, Ấn
Độ, Afghanistan, Kazakhstan, Iran, Iraq,
Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, xung
quanh vùng Địa Trung Hải Mediterranean Sea và đến tận châu Âu. Con đường này cũng dẫn đến cả Hàn Quốc và Nhật Bản.
Nó có chiều dài 6,437 km. Phương
tiện giao thông ngày xưa là
đi bộ, ngựa, lừa, lạc đà… Có nhiều nơi phải qua biển thì dùng thuyền. Các nhà
khảo cổ cho
biết, con đường này chính thức hoạt
động từ năm 120 trước Tây lịch, cho đến năm
1450 mới ngừng sử
dụng. Một con đường dài gần 6,500 km, hoạt động gần 1,570
năm, quả
thật trên thế giới đâu
có con
đường nào có chiều dài và tuổi thọ cao
như thế !
Chính
vì vị
trí trung tâm quá tốt của
Afghanistan, nên thời nào, các nước mạnh cũng đều muốn đến chiếm vùng đất đó.
Vậy mới thấy Phật dạy quá đúng, trên thế gian này, không có cái gì tốt mà thật
sự tốt!
Từ
trước Tây lịch đến
nay, Afghanistan từng nhiều lần bị xâm lược và chinh phục. Từ đế quốc Ba Tư Bactria, đến Hy Lạp vua Alexandros đại đế,
vua xứ Ấn
Độ, người Ả rập Hồi giáo,
người Turk, du
mục Mông cổ… Gần đây,
vào thế kỷ 19, có thời
gian Afghanistan là thuộc địa của
Anh. Sau đó Nga đến chiếm, và bây giờ là Hoa Kỳ và các nước khối NATO đang trợ
giúp phần chính củng
cố lại đất nước sau chiến tranh với
Taliban.