Thứ Ba, 15 tháng 12, 2020

Đọc Nắng cuối chiều của Hiệu Constant

 


Đọc Nắng cuối chiều của nữ tác giả Hiệu Constant

(Báo Hà Nội mới)

http://www.hanoimoi.com.vn/tin-tuc/sach/985788/nang-cuoi-chieu?fbclid=IwAR2cic0FBmv9pi7ekVecogVUtqgvhIA8KqPISy-k-j9f3nYo8P1lR2Y-HyY

« Nắng cuối chiều» là tên một truyện ngắn nhưng cũng là tên mà Hiệu Constant muốn đặt cho tập truyện gồm những truyện ngắn mà Nữ nhà văn đã viết theo cách cảm nhận của một người Việt viễn xứ. Các nhân vật của Hiệu rất đa dạng, trong mọi ngành nghề và mỗi nhân vật lại được tác giả đặc tả với những nét chuyên ngành khá sắc sảo, chứng tỏ sự tìm kiếm, trăn trở, hiểu biết sâu rộng và trách nhiệm của nữ nhà văn đối với công việc cầm bút của mình. Điều này có lẽ cũng nhờ nữ nhà văn cũng là một dịch giả, chị đã dịch và cho ra mắt trên dưới bảy chục đầu sách, ở mọi thể loại. Chị dịch từ Pháp sang Việt và từ Việt sang Pháp.

Lấy ví dụ truyện ngắn “Lạc Quê”. Chúng ta cùng lùi lại quãng thời gian cách đây hàng chục năm, với cuộc đời của nhân vật chính trong truyện đó, hẳn không cần nói nhiều, chỉ với một cái tên truyện như thế, người đọc, người nghe cũng hình dung ra được cảm giác cô độc và nỗi khốn khó của nhân vật khi đó. Không người thân, không tiền, không mục đích sống, đôi lúc có cảm giác tác giả thử thách nhân vật hơi nhiều. Từ việc mất liên lạc với gia đình, đi làm thêm để kiếm tiền, trượt tốt nghiệp Trung Học, hoặc lang thang tại Paris. Khó khăn chồng chất khó khăn, như một người vừa vượt qua một ngọn núi, thì lại thấy ngọn núi khác cao hơn, khó đi hơn. Nhưng theo tôi, cuộc sống là một chuỗi những thử thách, không qua được mùa tuyết lạnh, làm sao ta được ngắm hoa mai nở hoặc không vượt qua sa mạc, làm sao thấy được đại dương. Chính những thử thách đã giúp chúng ta có được bản lĩnh và sự tự tin. Tuy vậy, với bất cứ ai từng trải qua cảnh đất khách quê người, số phận hay cảm xúc của nhân vật “tôi” lại rất quen thuộc. Bỏ qua vẻ đẹp của bãi biển Bordeaux hay của Paris hoa lệ, thậm chí bỏ qua cả mô típ về một người đàn ông thành đạt kể lại đời mình, tác giả đi thẳng vào những góc tối tăm nhất trong cuộc đời của một du học sinh. Không có thành công nào là dễ dàng, mỗi một thành công đều là nước mắt, là mồ hôi, là bao lần giằng xé nội tâm. Sau cùng, với cảm nhận của người viết bài mà nói thì những gì đọng lại của Lạc Quê không phải là câu chuyện về một người đàn ông thành đạt mà là câu chuyện của một người đã thành thật với lòng mình, dũng cảm sống với ước mơ, ngay cả những giây phút yếu đuối nhất, không biết vịn tay ai mà đứng dậy…

Hoặc hình ảnh đớn đau của một cô gái thành đạt trên đất khách, nhưng khi trở về chỉ còn nhìn nấm mộ của mẹ chơ vơ ngoài nghĩa địa sau làng, qua những câu chữ chắt lọc của Hiệu, tôi hình dung sự đau đớn quặn thặn của người con gái ấy… Vinh quang mà làm gì, khi không còn mẹ cha trên đời này (Mẹ ơi, mùa đông này con không về)? Và thật không dễ dàng khi biết người bệnh đang nằm trên giường kia, giữa cái sống và cái chết lại chính là kẻ thù mà năm xưa đã từng tra tấn đến chết ông nội của mình… Thế rồi, với tấm lòng “Lương y như từ mẫu”, người bác sỹ Việt đã tận tình bằng hết khả năng của mình để đưa vị bệnh nhân già từ cõi chết trở về, và cùng lúc kéo ông ấy ra khỏi mặc cảm tội lỗi đã gây ra xưa kia, trong cuộc chiến tranh đông dương ở Việt Nam. Cũng vậy, kkhông phải bất kỳ du học sinh nào cũng sẵn sàng từ chối một việc làm béo bở tại Pháp để trở về Việt Nam với suy nghĩ để phục vụ Tổ quốc mình như trong cuộc trò chuyện giữa ông Dupont và Hùng, khi vị bác sỹ giáo sư Trưởng khoa này muốn chính thức tuyển mộ Hùng vào khoa mình làm việc khi anh hết khóa tu học tại Pháp. Quan điểm « Tổ quốc tôi, đồng bào tôi cần tôi hơn… » của Hùng đã khiến ngài viện trưởng của Pháp thán phục (Cháu nội của một ông thầy lang). Không đao to búa lớn, không kêu gào hò hét, Hiệu Constant cứ nhẹ nhàng diễn đạt những suy nghĩ của mỗi nhân vật theo đúng những ngữ cảnh và văn hóa đương thời của mỗi dân tộc, mỗi tầng lớp. « Quên hận thù để hướng đến sự bao dung nhân ái » thường là chủ đề trong mỗi trang viết của chị.

Nếu như truyện Nắng cuối chiều và Người Mẹ Lào phảng phất tư duy tâm linh cao thượng, hướng người ta tiến dần tới sự từ bi và buông bỏ thì Quan lộ sẽ có thể lại khiến nhiều tầng lớp bạn đọc bâng khuâng, đôi khi tự nhìn nhận lại chính mình.

Nữ nhà văn sống và định cư tại Pháp đã hơn hai chục năm, nên trong các truyện ngắn hoặc tiểu thuyết của chị đều có sự pha trộn giữa hai nền văn hóa Việt Pháp. Nhưng qua những trang sách, ta nhận thấy những nét tinh tế trong cách chị miêu tả bản sắc Việt trong con người viễn xứ. Những tình cảm đau đáu dành cho quê hương xứ sở. Cũng qua các tác phẩm của chị, bạn đọc Việt có thể khám phá ra hình ảnh nước Pháp, con người Pháp và cả nền văn hóa của họ. Nước Pháp hiện ra rất gần gũi, chân tình và hài hòa. Nước Pháp không phải là một thiên đường, không phải là xứ sở thần tiên mà chỉ đơn giản là rất yêu thương gần gụi, nếu ta yêu thương nó.

Nắng cuối chiều, xuất bản tháng 8 – 2020, Nhà xuất bản Dân Trí.

Hà Nội 15/10/2020

Hồng Kỳ

 

 

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét