Ngày của Mẹ

Chúng ta trước giờ vẫn tổ chức Ngày của Mẹ, vậy cùng tìm hiểu Ngày này đã xuất hiện và tiến triển như thế nào trong xã hội Pháp từ xưa đến nay nhé.

 Trên thực tế Lễ này đã chính thức trở thành Lễ quốc gia tại Pháp vào ngày 24 tháng 5 năm 1950.

Các bà mẹ có thói quen hàng năm đều nhận được từ các con mình (dù bé hay lớn) chút quà mừng ít nhất một lần vào Chủ nhật cuối cùng của tháng Năm, nhân “Ngày của Mẹ”, dẫu đó chỉ là sợi dây chuyền được làm từ những sợi mì ống, hoặc bức vẽ vụng về nhiều màu, những bài thơ, những ca khúc ngắn và những lời yêu thương…, được thực hiện dưới sự chỉ dẫn của các thầy cô tại trường học.

Ngày này xuất phát từ đâu?

Nảy sinh từ sự tôn thờ của các giáo phái đa thần hoặc vô thần, từ thế kỷ XIX, ý tưởng này được những người khuyến khích sinh đẻ lấy lại và phát huy. Trong Đại chiến thế giới II, chế độ Vichy (Nhà nước Pháp dưới thời bị Đức Quốc xã chiếm đóng) đã khuếch tán và truyền bá rộng rãi nhưng chính nền Cộng hòa IV đã biến ngày này  thành một ngày Lễ mừng mang tầm quốc gia.

Nằm kẹp giữa mong muốn khuếch tán sự tôn vinh người mẹ và những nhu cầu tiêu thụ thương mại, nhưng dù sao thông điệp về tình thương yêu vẫn luôn rất thiết yếu và tỏa sáng cho đến ngày nay...Vậy, cùng quay ngược thời gian để tìm hiểu nguồn gốc của truyền thống này.

Các bà mẹ đã được được vinh danh từ rất lâu đời.

Nhân loại đã thường xuyên bày tỏ lòng tôn kính đối với người đã cho mình làm người, đã mang nặng đẻ đau mình, và đó chính là người mẹ. Ngay từ thời Cổ đại, trong suốt năm, đặc biệt là vào mùa xuân, người Hy Lạp đã tôn vinh tình mẫu tử bằng cách tổ chức lễ chúc mừng người Mẹ của tất cả các vị thần của mình, Nữ thần Rhea.

Vào thế kỷ thứ V trước Công nguyên, người La Mã bày tỏ lòng kính trọng đối với phụ nữ và các bà mẹ trong dịp lễ hội Matraliae. Lễ hội này, diễn ra vào ngày 11 tháng 6, tức khi đến gần ngày Hạ chí, họ tổ chức Lễ mừng Mater Matuta, Nữ thần Bình minh và Sinh nở.

​​Lễ mừng này biến mất ở châu Âu vào thời Trung cổ để nhường chỗ cho sự sùng bái một người mẹ, đó là mẹ của Chúa Jésus. Và việc tôn vinh Đức Mẹ Đồng Trinh Maria không thể được gắn với “Ngày của Mẹ” do những vấn đề thần học về sự trinh tiết của bà.

Truyền thống tái xuất hiện ở Anh quốc vào thế kỷ XVI. Ngày “Mothering Sunday” (Ngày chủ nhật của mẹ) được tạo ra để cho phép những người hầu của các gia đình quyền quí ở Anh có được một ngày nghỉ mỗi tuần để quây quần với gia đình mình.

Tại Pháp, vào năm 1896, bác sĩ Jacques Bertillon (1851-1922) - nhà Nhân khẩu học và nhà thống kê, đã thành lập Liên minh Quốc gia chống suy giảm dân số, và năm sau, tức năm 1897, Hội này đã đưa ra ý tưởng về một bữa tiệc dành cho trẻ em, nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của khả năng sinh sản.

Cũng trên tinh thần này mà vào năm 1904 Prosper Roche, một giáo viên cấp cơ sở ở Artas, đã thành lập một tổ chức hỗ trợ lẫn nhau tên là “Liên minh Bác ái Những người cha gia đình Xứng đáng của Artas” và lên kế hoạch tổ chức mỗi năm một ngày lễ để trao những “phần thưởng dành cho công lao của người mẹ”. Lễ mừng này diễn ra lần đầu tiên vào ngày 10 tháng 6 năm 1906 tại sân trường nam sinh Artas.

Sau này, vào cuối Thế chiến thứ I, ngày 16 tháng 6 năm 1918, Đại tá De la Croix-Laval thiết lập “Ngày của Mẹ” chính thức đầu tiên ở Lyon để tri ân tất cả những người phụ nữ đã mất con trai trong các chiến hào.

Chấn thương tinh thần trước những mất mát về người trong Đại chiến làm tăng thêm nỗi sợ hãi về tình trạng suy giảm dân số. Các cơ quan công quyền khuyến khích các thành phố làng mạc tổ chức một ngày trong tháng 5 để tôn vinh các bà mẹ.

Một ý tưởng được chế độ Vichy thực hiện

Chế độ Vichy thực sự công nhận Lễ mừng này vào năm 1941, và biến ngày thành một ngày lễ quốc gia, được tổ chức vào Chủ nhật cuối cùng của tháng Năm với tên gọi “Ngày của Mẹ”, và đã chính thức hóa vào ngày 25 tháng 5 năm 1941 và khuyến khích trẻ em đảm trách thực hiện.

Ngày hôm đó, một tấm áp phích tuyên truyền đã được dán trong tất cả các trường học tại Pháp. Trên đó có viết một dòng như sau: “Mẹ của bạn đã làm tất cả vì bạn, Nguyên soái đề nghị bạn hãy cảm ơn mẹ một cách ân cần...”

Người mẹ của gia đình bắt đầu có được sự tồn tại xã hội theo đúng nghĩa và theo ý mình. Các Tòa thị chính quận tổ chức Ngày của Mẹ vào ngày 31 tháng 5 năm 1942. Do khi ấy có quá ít phương tiện tài chính được dành cho sự kiện này nên đã khiến Jean Cocteau mỉa mai nói rằng, “Ngày của Mẹ, Ngày của Khốn khó.”

Ngày của Mẹ được đưa vào chương trình nghị sự Pháp

Mãi cho đến nền Cộng hòa IV, “Ngày của Mẹ” mới được đưa vào như một luật trong chương trình nghị sự. Chủ tịch Đảng Xã hội Vincent Auriol ban hành đạo luật ngày 24 tháng 5 năm 1950 quy định: “Cộng hòa Pháp hàng năm chính thức vinh danh các bà mẹ Pháp trong một ngày dành riêng để mừng “Ngày của Mẹ”.  Việc tổ chức những lễ hội được Bộ Y tế lo liệu, sau đó là bộ Gia đình.

Nền Cộng hòa V cũng tiếp tục lễ mừng này. Vào thập kỷ 60 của thế kỷ trước, lễ mừng trở thành phương tiện khuyến khích tiêu dùng và bán các đồ gia dụng...

Tuy nhiên, truyền thống vẫn tiếp tục và người Pháp vẫn luôn tổ chức lễ mừng mẹ hàng năm vào Chủ nhật cuối cùng của tháng Năm, với một số ngoại lệ, nếu trùng với Lễ Ngũ tuần (Pentecôte), thì Ngày của Mẹ sẽ được diễn ra vào Chủ nhật đầu tiên của tháng Sáu.

Ngay cả khi bọn trẻ tiếp tục thiết kế những món quà “thủ công” ở trường, theo sáng kiến ​​​​của giáo viên, các thương hiệu và trung tâm thương mại cũng rất vui mừng khi đến ngày lễ này, bởi nó tạo nên một thời điểm bán hàng tuyệt vời cho họ.

Paris 27 05 2023

          H.C