Tấm lòng kiều bào với Trường Sa
Tác phẩm là những ghi chép chân thực,
sống động về chuyến công tác của đoàn kiều bào tới từ 24 quốc gia trên thế giới
ra thăm quần đảo Trường Sa năm 2018. Nhà văn Hiệu Constant chia sẻ với Nhân Dân
điện tử về cuốn sách đặc biệt này.
“Miền đất thứ Tư” của Tổ quốc
Phóng viên: Quần đảo Trường Sa luôn có ý nghĩa đặc biệt đối với
mỗi người dân Việt Nam. Chị có thể chia sẻ cảm xúc của mình trước và sau khi
đến với Trường Sa?
Nhà văn Hiệu Constant: Người xưa đã từng nói “Trăm nghe không bằng một
thấy”, tôi thấy câu này đúng 100% đối với bối cảnh ở Trường Sa, hay chí ít cũng
là với tôi. Như tất cả những người dân Việt Nam và đặc biệt hơn là người Việt
viễn xứ, tôi quan tâm nhiều đến đất nước mình, đến sự phát triển và những cải
thiện trong cuộc sống hằng ngày ở các vùng sâu vùng xa, nhất là ở các vùng lãnh
hải, quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam.
Trước đây, tôi đã đọc khá nhiều sách, tài liệu, tham
gia các buổi chiếu phim, hội thảo, lắng nghe các nhà báo và nhà làm phim kể
chuyện về Trường Sa và trên các mạng xã hội, tôi cũng được xem không ít những
bài viết, hình ảnh,… Và tôi đã ngỡ mình biết nhiều về Trường Sa lắm rồi. Nhưng
khi chính thức được đặt chân lên những hòn đảo ở ngoài khơi xa của Việt Nam,
tôi đã rất xúc động và ngỡ ngàng.
Chuyến đi chỉ có 10 ngày thôi mà tôi như sống cả hàng chục cuộc đời, có vui có buồn, có xúc động và cả những phút sợ hãi, nhưng tình thương yêu lúc nào cũng dâng trào. Tôi tin rằng, ai đã một lần được đặt chân đến Trường Sa thì sẽ nhìn cuộc sống không còn giống như trước đây nữa. Trường Sa khiến cho con người cảm thấy mình thật nhỏ bé trước thiên nhiên bao la, Trường Sa khiến cho con người cùng màu da sắc tộc sẵn sàng bỏ qua mọi chính kiến để xích lại gần nhau hơn để cùng hướng về Việt Nam đất mẹ thương yêu.
Con tàu KN491 đưa đoàn đại biểu Kiều bào đi thăm quần đảo. Trường Sa
Phóng viên: Điều thu nhận lớn nhất của
chị từ chuyến đi ý nghĩa này?
Nhà văn Hiệu Constant: Phải nói tôi đã thu nhận được nhiều thứ từ chuyến đi
này, nhưng trên hết tôi khám phá ra miền đất mà tôi gọi là “Miền đất thứ tư”
của Tổ quốc sau ba miền bắc-trung-nam. Qua chuyến đi, tôi đã có thể tự xác nhận
những gì mình đã được biết và hiểu về Trường Sa.
Thứ nữa là trong chuyến đi này, tôi được làm quen với
rất nhiều kiều bào như tôi trở về từ 24 quốc gia trên thế giới. Qua những cuộc
trò chuyện với họ, tôi biết được cuộc sống và sinh hoạt của cộng đồng Việt nơi
đó, mà phải thừa nhận rằng có những nơi tôi mới chỉ được nghe tên nhưng chưa hề
nghĩ rằng có người Việt sinh sống.
Tôi có cơ hội khám phá những câu chuyện, những hành
trình viễn xứ của một số người, những khó khăn của họ để cùng lúc vừa dạy tiếng
Việt cho con, vừa giữ gìn bản sắc dân tộc của mình, nhưng vẫn làm việc và hòa
nhập tốt vào cuộc sống của đất nước bản xứ. Tôi ngưỡng mộ thành quả đạt được
của một số kiều bào trên xứ người và học hỏi được ít nhiều từ họ. Cũng qua
chuyến đi này, tôi được củng cố thêm rằng kiều bào ở bất kỳ đâu, cho dù là ai,
thuộc thế hệ nào thì vẫn luôn hướng về quê cha đất tổ, về đất nước Việt Nam của
mình.
Phóng viên: Với thành phần là các kiều
bào tới từ 24 quốc gia trên thế giới, có thể nói chuyến đi là một cuội hội tụ
đặc biệt của những người Việt Nam ở xa Tổ quốc. Dưới góc nhìn của một nhà văn,
nhà báo, chị đánh giá sự khác biệt cũng như điểm chung lớn nhất của các thành
viên trong đoàn là gì?
Nhà văn Hiệu Constant: Chị nói đúng, chuyến đi của chúng tôi gồm những
kiều bào trở về từ 24 quốc gia, ngoài việc chúng tôi cùng mang trong mình dòng
máu đỏ da vàng, cùng có chung mẫu số là một nền văn hóa Việt nhưng ít nhiều
trong mỗi chúng tôi đều đã được lai tạo bởi nền văn hóa, ngôn ngữ của nước bản
xứ mà chúng tôi đang sinh sống và làm việc.
Nói về điểm khác nhau giữa chúng tôi thì nhiều vô
cùng, ngoài chuyện mỗi người có những lý do riêng để viễn xứ. Nhưng điểm chung
lớn nhất của chúng tôi đó là tình cảm không phai lạt dành cho quê hương và tổ
quốc mình, dành cho Trường Sa thân yêu. Mỗi người trong chúng tôi, bằng khả năng
và điều kiện của mình, đều dành tâm tư, tình cảm cũng như sẵn sàng đóng góp
công sức, vật chất để xây dựng quê hương mỗi khi có thể!
Là một nhà báo tác nghiệp tại Pháp, tôi có thể khẳng
định rằng không phải kiều bào nào cũng có điều kiện kinh tế nhưng mỗi khi nghe
được lời kêu gọi trợ giúp đồng bào trong nước gặp hoạn nạn như thiên tai, lũ
lụt, hạn hán, bệnh tật… thì phần lớn kiều bào nào cũng sẵn sàng đóng góp
ít nhiều.
Trên đảo Sinh Tồn
Phóng viên: Hành trình 10 ngày khám phá
quần đảo Trường Sa, có điều gì khiến chị bất ngờ nhất?
Nhà văn Hiệu Constant: Sự bất ngờ trong chuyến đi đối với tôi thì có
rất nhiều nhưng có lẽ ấn tượng và bất ngờ nhất là khi tận mắt nhìn những hòn
đảo chìm như đảo Cô-Lin hoặc đảo Đá Đông B… Tôi bị ấn tượng trước sự chênh vênh
đơn lẻ của các hòn đảo này, sau đó là các vườn rau tự tạo của bộ đội trên đảo,
rồi đến những tấm kính và những cánh quạt gió khổng lồ để thu năng lượng mặt
trời và sẽ được biến thành điện để sử dụng.
Điều bất ngờ gây cũng ấn tượng rất nhiều đối với tôi
đó là câu chuyện về đoàn kiều bào Thái Lan. Tôi đã tiếp xúc khá nhiều với các
anh (từ 60 đến 80 tuổi), đa phần đều được sinh ra và lớn lên tại Lào hoặc Thái
Lan nhưng các anh nói tiếng Việt rất giỏi, thông hiểu lịch sử Việt Nam, tình
cảm và sự kính trọng mà các anh dành cho Tổ quốc Việt Nam và Bác Hồ thì khó ai
sánh kịp.
Mong muốn kết nối người Việt Nam khắp
thế giới cùng hướng về Tổ quốc
Phóng viên: Sau chuyến đi, điều gì đã
thôi thúc chị viết tác phẩm “Kiều bào với Trường Sa”?
Nhà văn Hiệu Constant: Cũng giống như nhiều người làm việc công việc
viết lách, ở Paris (Pháp) khi chuẩn bị va li cho chuyến đi, tôi đã dự tính thực
hiện một vài bài viết nhân chuyến đi này. Nhưng khi về đến Cam Ranh, gặp gỡ các
đồng bào trở về từ khắp nơi trên thế giới, ý định viết một cuốn sách đã lập tức
hình thành trong tôi.
Chính vì thế nên trong suốt cuộc hành trình, tôi đã
gắng gỏi thâu nhận rất nhiều ý kiến, chăm chú quan sát, trò chuyện và phỏng vấn
nhiều người. Trong suốt chuyến đi, tôi đã rất phần khích, hồ hởi để có thể viết
cuốn sách này, thế nhưng khi về đến đất liền, về đến Pháp, tôi đã rất khó để
viết ra. Rồi cứ lần lữa mãi tôi mới viết được. Quả thật, khi viết xong, tôi
cũng được nhẹ lòng. Tôi rất vui khi cuốn sách đến được tay bạn đọc.
Tôi đã nhận được không ít tin nhắn với những lời cám
ơn dành cho tôi vì đã lên tiếng nói hộ nhiều người, bày tỏ tình cảm đối với
quần đảo Trường Sa. Cũng qua tác phẩm này, tôi muốn gửi bức thông điệp đến đồng
bào trong nước rằng kiều bào luôn hướng về tổ quốc với những tình cảm yêu
thương, gắn bó chân thành nhất.
Bìa cuốn sách “Kiều bào với Trường
Sa”.
Phóng viên: Chị có thể chia sẻ về quãng
thời gian dành để nghiền ngẫm và thực hiện cuốn sách đặc biệt này? Vì sao lại
khó viết khi mà trong tay chị đã có vô số tư liệu hay từ chuyến đi?
Nhà văn Hiệu Constant: Phải nói rằng tôi viết cuốn sách này trong một
tâm thái rất đặc biệt, và phải mất 3 năm mới hoàn thành, dẫu tác phẩm
không quá dài so những tác phẩm khác mà tôi đã viết. Có lẽ do tôi quá nhiều
việc chăng? Tận sâu trong tâm khảm tôi biết rằng đó không phải là lý do
chính.
Việc tôi cứ trì hoãn viết cuốn sách này là bởi những
tình cảm mà tôi còn giữ được trong chuyến đi ấy quá đẹp, quá chân thành, quá
sâu sắc nên mỗi khi định bắt tay vào viết, tôi sợ khuấy động ký ức và khiến
những gì đang đọng trong tôi bị vỡ òa mất. Tôi còn nhớ sau nhiều tháng đi
Trường Sa về, tôi đã tránh gặp mọi người, tôi không muốn mọi người hỏi tôi về
chuyến đi đó… Quả vậy, có những điều tôi chỉ muốn giữ cho riêng mình!
Phóng viên: Tại sao chị lựa chọn thể
loại ký để thể hiện tác phẩm này?
Nhà văn Hiệu Constant: Là một nhà văn nên tôi thấu hiểu chút ít rằng
trong những bối cảnh như thế nào thì nên sử dụng cách kể hay dẫn chuyện như thế
nào cho hợp lý và dễ dàng dẫn dắt bạn đọc theo câu chuyện của mình, và trong
bối cảnh của chuyến đi thăm và tặng quà cho quân và dân trên quần đảo Trường Sa
này, tôi thấy thể loại truyện ký là hợp lý nhất: Thiết thực, tả thật, người
thực việc thực. Cùng lúc vừa nêu được chính kiến của riêng mình vừa đưa được
những câu chuyện của mọi người trong đoàn.
Hơn nữa, qua tác phẩm này, tôi mong muốn ai đó đã đọc
sách của tôi, rồi đi công tác hay du lịch trên thế giới, có thể nắm giữ tên của
các nhân vật và có thể liên hệ với họ tại các nước sở tại. Ý tưởng của tôi là
kết nối kiều bào và đồng bào trên khắp thế giới, giúp họ xích lại gần nhau và
đều hướng về Tổ quốc.
Phóng viên: Thách thức lớn nhất đối với
chị khi thực hiện cuốn sách “Kiều bào với Trường Sa” là gì?
Nhà văn Hiệu Constant: Là một nhà văn, tôi hiểu hơn ai hết rằng khi cố
trình bày những điều vượt quá ngôn từ, ta chỉ kéo những điều thiêng liêng xuống
mức tầm thường, vẻ đẹp tao nhã tinh khiết thoát tục trở nên trần tục… Vâng,
thách thức lớn nhất đối với tôi khi viết cuốn sách này là phải làm sao lột tả
được vẻ đẹp kiêu hùng của biển đảo Việt Nam, và sự anh dũng kiên cường của các
chiến sĩ hải quân, đưa được những hình ảnh ấy đến với đông đảo bạn đọc
trong nước cũng như trên thế giới và tôi đã cố gắng…
Tôi cũng đã cố gắng lột tả những cảm xúc, những tình
cảm của kiều bào, nhất là các thành viên có mặt trong chuyến đi ấy và của chính
tôi đối với quần đảo Trường Sa. Rất vui là cuối cùng tôi đã hoàn thành được tâm
nguyện, cuốn sách đã đến được tay bạn đọc.
Nhà văn Hiệu Constant vui chơi với các em bé trên đảo Trường Sa lớn.
Phóng viên: Chia sẻ về cuốc sách, nhà
thơ Trần Đăng Khoa viết: “Đây là cuốn sách quý. Chúng ta lại có thêm một cột
mốc chủ quyền mà nhà văn Hiệu Constant cắm cho quần đảo Trường Sa.” Rõ ràng
chúng ta rất cần những “cột mốc chủ quyền” bằng báo chí, bằng văn chương mà mỗi
người viết có một phần trách nhiệm của mình ở trong đó. Chị nghĩ gì về điều
này?
Nhà văn Hiệu Constant: Tôi biết nhà thơ Trần Đăng Khoa đã ưu ái nên đã
dành cho tôi những lời động viên như thế! Tuy vậy tôi cũng cảm thấy có chút tự
hào vì đã góp thêm được một hạt cát để xây dựng những hòn đảo ở Trường Sa. Cắm
thêm cột mốc chủ quyền, xây dựng những hòn đảo vững chắc hơn, cải thiện cuộc
sống cho các chiến sĩ hải quân và các hộ dân trên các đảo có lẽ đều là
trách nhiệm của mỗi người dân Việt Nam.
Với kiều bào chúng tôi cũng vậy! Tôi mong Đảng, Nhà
nước Việt Nam có thể tổ chức được nhiều chuyến đi, không chỉ đưa kiều bào mà
còn nhiều người dân trong nước được tới Trường Sa, được tận mắt chứng kiến
những hòn đảo và cuộc sống ở đó.
Chúng tôi như bầy chim bay đi khắp bốn phương trời. Dù
sải cánh bao xa, nhưng chúng tôi đều mang theo trong tâm hồn mình bóng mát của
một thời tuổi trẻ được sinh ra và lớn lên tại làng quê mình, trong vòng tay của
cha mẹ, của quê hương. Bóng mát đó là tinh thần và truyền thống Việt. Bóng mát
đó là thư viện, giảng đường… và bóng mát đó là sự bất khuất kiên cường, vượt
qua mọi gian khó, để vươn lên, tiến thẳng về phía trước của dân tộc Việt Nam.
Và chúng tôi luôn tự hào về dòng máu Việt, sẵn sàng hòa nhập với đời sống nước
sở tại nhưng luôn giữ vững bản sắc dân tộc của mình.
Phóng viên: Xin cảm ơn chị về cuộc trò chuyện!
PHONG
ĐIỆP
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét